Omrin als headliner in Oslo

Het klinkt niet heel logisch: Scandinaviërs die jaloers zijn op de duurzame prestaties in Friesland. Toch is het waar. En ze luisteren maar al te graag naar Friese voorlopers zoals afvalverwerker Omrin.

Popfestivals hebben line-ups. Die bestaan uit een hele reeks meer of minder bekende bands en artiesten en twee of drie heel grote namen: de headliners. Denk Bruce Springsteen, Justin Timberlake, Taylor Swift. De hele dag zwermt het publiek over het terrein om een selectie van de rest te bekijken. En op het einde van de dag: dan staat iedereen bij de dagafsluiter. De artiest met de meeste faam van allemaal.

Op congressen werkt het ook ongeveer zo. Er zijn heel veel sprekers die in parallelle sessies ingaan op allerlei onderwerpen. En er zijn een paar keynotespeakers. De belangrijkste sprekers die vaak juist aan het begin van de dag of vlak na de lunch op het podium staan en zo’n beetje alle bezoekers toespreken. Die sprekers, dat zijn de headliners van het congres. Zij hebben de meeste naam en faam.

Beroemd sinds Sao Paolo

En in de wereld van afval en recycling? Daar is de grootste naam momenteel een Friese: die van afvalverwerker Omrin. De faam snelt Omrin vooruit sinds Friesland eerder dit jaar in de Brazilaanse stad Sao Paolo werd uitgeroepen tot een van de circulairste regio’s op aarde. Sindsdien wil iedereen weten: hoe doe je dat dan?

En zo belandden algemeen directeur John Vernooij en Mart Busscher, directeur afval en energie, vorige week als belangrijkste sprekers op het podium van Sirk Norge, een groot congres voor de recyclingindustrie in Noord-Europa in de Noorse hoofdstad Oslo. Vanuit Noorwegen, Denemarken, Zweden, IJsland en Finland kwamen de congresgangers om naar hen te luisteren. Of ze zich voelden als rocksterren? Busscher moet lachen. „Ja, wel een beetje.” Vernooij: „Je wordt toch gepresenteerd als het beste voorbeeld. Als world class. Dat is wel even wennen hoor.”

Noord-Europa is minder duurzaam dan gedacht

Vernooij en Busscher krijgen sinds Sao Paolo regelmatig verzoeken om elders in de wereld te komen spreken. Ze gaan daar niet altijd op in. Maar het congres in Oslo intrigeerde hen. „Het beeld is altijd dat ze in Scandinavië veel verder zijn met duurzaamheid. Maar dat is op bepaalde vlakken helemaal niet zo. Als het aankomt op de circulaire economie hebben ze nog heel wat in te halen.”

„Zij willen van ons heel graag horen hoe ze zich aan kunnen passen aan een nieuw systeem”, zegt Busscher. „Want voor hen is dat nog heel erg zoeken.”

In Noord-Europa wordt veel en veel minder hergebruikt dan in Nederland. Omrin heeft daarin een heel hoog percentage: 78 procent en het bedrijf is druk bezig om dat op te voeren naar 85 procent. En dat staat in schril contrast met de cijfers uit het Noorden. „Daar schommelt het rond de 25 procent”, weet Busscher.

Noren verwarmen huizen op afval

Belangrijkste reden daarvoor zijn de koude winters. Veel warmtenetten in landen als Noorwegen en Zweden draaien op de warmte die wordt gegenereerd in afvalovens. „Ze hebben het daar heel erg op geoptimaliseerd.”

In Noord-Europa loont het dus om te verbranden. Daarbij zijn er wel veel inspanningen om de CO2-uitstoot te verlagen. „Maar zij zien nu pas in dat die uitstoot gekoppeld is aan hoeveel je hergebruikt. Breng je dat omhoog, dan gaat die uitstoot omlaag.” Of dat niet problematisch wordt in koude winters? Vernooij: „Daar zullen ze andere manieren voor moeten vinden.”

Want het opvoeren van het hergebruikpercentage is niet alleen ingegeven vanuit duurzaamheid. Er staan ook gewoon keiharde Europese deadlines. „Van Europa moet het hergebruik naar 65 procent”, zegt Busscher. „En daar moeten ze in Noord-Europa nog wel flink aan trekken.”

Het belang van samenwerking

In Oslo legden Busscher en Vernooij uit hoe je ervoor zorgt dat er meer wordt hergebruikt en minder in de oven terechtkomt. „Voor hen is heel veel nieuw. Zij scheiden nu de blikjes en de plastic drankkartons”, zegt Vernooij. „Wij gaan daar al veel en veel verder in. We halen veel meer uit het afval.” Daarnaast is de burger hier veel meer betrokken bij het scheidingsproces. „Van diftar (gedifferentieerde tarieven, red.) hebben ze daar nog nooit gehoord.”

Wat de twee directeuren verder vooral benadrukten was het belang van samenwerking. „Daar ligt ook onze kracht”, zegt Vernooij. „Maar daar gebeurt nog heel veel los van elkaar. Terwijl je juist ketens moet bouwen.” Busscher: „De schaal is daar heel anders en de logistiek ook. Het is natuurlijk ook een heel ander land. Noorwegen is 2500 kilometer lang en er wonen maar 5 miljoen mensen.” Vernooij: „Toch kan het daar net zo goed. Die schaal kan je bouwen als je dat samen wilt. Maar vergis je niet, wij zijn met Omrin inmiddels qua schaal groter dan de regio rond Oslo, Kopenhagen of Helsinki. En we hebben twintig jaar ervaring hiermee.”
Interesse in afvangen CO2

Overigens kwamen de mannen van Omrin in Noorwegen niet alleen kennis brengen. Ze kwamen het ook halen. „Voor ons was dat ook een van de redenen om te gaan”, zegt Vernooij. „We wilden zelf ook kennis opdoen.” In Noord-Europa zijn ze bijvoorbeeld al veel verder met het afvangen van CO2 om het ondergronds op te slaan. Busscher en Vernooij keken onder meer bij de bouw van Hafslund Celsio een afvanginstallatie in de buurt van Oslo. „Daar kijken wij dan weer met interesse naar.”

Bron: Wilbert Elting (29 september 2025). De directie van Omrin wordt in Noorwegen onthaald als rocksterren. ‘Dat is wel even wennen hoor’. Leeuwarder Courant.